Kronik stres insanı hasta etmekle kalmayıp belleği de etkiliyor.

Amerikalı bilim insanları şimdi bunun tam olarak nasıl meydana geldiğini ve etkinin ne şekilde önlenebileceğini buldular. Farelerle gerçekleştirilen deneyler sırasında, stres hormonu bombardımanı altında kalan hayvanların prefrontal korteksteki önemli kenetlenme noktalarının azaldığı görülmüş.

Kısa vadeli bellek merkezi bu nedenle uyarıcı bir beyin maddesi olan glutamata karşı duyarsız hale geliyor. Bu körelmeyse bellek bozukluklarına yol açıyor (Neuron). Kronik stresin zihinsel esneklik, konsantrasyon ve kısa vadeli hatırlama yetisi üzerinde etkili olduğu biliniyordu.

Fakat New York Üniversitesi’nde Eunice Yuen ile çalışan araştırmacılar şimdi strese bağlı hangi değişimlerin moleküler ve fizyolojik temeller üzerinde etkili olduğunu da saptadılar. Sonuçlar, devam eden stresin, prefrontal korteksin glutamat alımını düşürdüğünü gösteriyor.

Bu değişimse, söz konusu beyin bölgesinin kısa vadeli bellek gibi önemli işlevleri sadece sınırlı olarak yerine getirebilmesine yol açıyor. Bilim insanlarına göre özellikle de erken yetişkinlik döneminde beyin yüksek stres seviyesine karşı çok duyarlı reaksiyon gösteriyor. Nitekim prefrontal korteks ergenlik ve gençlik döneminde gelişiminin henüz yarısını tamamlamıştır. Bu dönemlerde yaşanan iz bırakıcı stres deneyimleri bu nedenle ileride psişik sorunları doğurabilir.

Araştırmacılar son bulguların yardımıyla psişik hastalıkların ne şekilde geliştiğini ve stresin bu konudaki rolünü daha iyi anlamaya çalışacak. Deneyler sırasında kronik stresin etkisinde bırakılan farelerin beynindeki glutamat reseptörlerinin azaldığını gören bilim insanları, ikinci bir deneyde moleküler stres mekanizmasını bloke etmişler. Bloke edici etki maddesi verilerek, hayvanların prefrontal korteksindeki glutamat reseptörlerinin azalışı önlenmiş. Ayrıca farelerin bellek yetisi de bozulmamış.