Sıklıkla dudak kenarlarında ve genital bölgede görülen ve zaman zaman ağrılı bir yaraya dönüşen uçuklar, gözde de görülebilmektedir. Kişiyi daha çok stresli, yorgun ve üzüntülü dönemlerinde yakalayan göz uçuğu kalıcı görme hasarına dahi neden olabilmektedir. Ataşehir Memorial Tıp Merkezi Göz Hastalıkları Bölümü’nden Op. Dr. Olcay Şahin, “Göz uçuğu” hakkında bilgi verdi.

Herpes Simpleks Virüs (HSV) derinin herhangi bir yerinde su kabarcıkları ve yaralara neden olan bir virüstür. Bu yaralar genellikle ağız ve burun etrafında veya cinsel bölgede oluşur. Göz uçuğu, gözün herpes simpleks virüsü ile enfeksiyonudur. Uçuk virüsü, deriyi tuttuğu gibi gözü ve göz kapaklarını da tutabilir. Mutlaka bir göz doktoru tarafından görülmeli ve erken dönemde tedavi edilmelidir. Herpes simpleks virüsünün 2 tipi vardır. Göz ve dudaktaki Tip 1, cinsel yolla bulaşanı ise Tip 2’dir. Göz uçuğunda, sıklıkla tek göz etkilenir, sadece hastaların % 3’ünde iki göz de tutulur. İki gözü de etkilenen bireylerin %40’ının alerjik bünyeli olduğu belirlenmiştir.

GÖZ ÇEVRESİNDE AĞRIYA NEDEN OLUR

Yüzde kırmızı zemin üzerinde öbekler halinde, saydam, küçük, inci tanesi (vezikül) şeklinde gelişir. Hafif bir kapak şişkinliği olabilir. Veziküller yırtılır ve daha sonra kabuklanarak birkaç gün içinde iyileşir. Gözde ve bulunduğu deri çevresinde ağrıya sebep olur.

KİŞİYİ EN ZAYIF ANINDA YAKALIYOR

Herpes virüsü tipik olarak stres, yorgunluk, üzüntü, travma, soğuk, güneş ışığı, ateşli hastalıklar, adet dönemi, vücuttaki diğer enfeksiyonlar gibi durumlarda harekete geçer. İki gözde birden uçuk olması bağışıklık sistemi ile ilgili bir zayıflığa, hastalığa işaret eder.

UÇUĞU OLAN KİŞİ İLE YAKIN TEMAS VİRÜSÜN BULAŞMASINA ZEMİN HAZIRLAR

Virüs ağız-burun mukozası ve cilt yoluyla vücuda girer. Bulaşma için herpesli kişiyle yakın temas gereklidir, havadan veya havuzlardan bulaşmaz. Genellikle çocukken diğer erişkinlerden dudaktaki uçuktan veya salgılardan virüsü alınır. 5 yaşına kadar toplumun %60’ının herpes virüsüyle enfekte olduğu bilinmektedir. Dudak uçuğu olan birinden virüs ilk alındığında %1-6 ihtimalle 1 hafta içinde uçuk oluşur. % 94-99 ihtimalle uçuk oluşmaz; ama virüs vücuttaki sinir hücrelerine yerleşir ve uyur halde bekler. Bağışıklık sisteminin zayıfladığı anda dudağa veya göze geçerek hastalık yapar.

KIŞ AYLARINDA DİKKAT ETMEK GEREKİYOR

Uçuk geçirenlerin %10’u 1 yıl içinde, %23’ü 2 yıl içinde tekrar uçuk geçirebilir. Ne kadar çok atak geçirilirse uçuğun tekrarlama riski o kadar yüksek olur ve sıklıkla Kasım ile Şubat ayları arasında tekrar eder. Toplumda göz uçuğu sıklığı 100.000’de 149’dur.

Göz uçuğunda görülen bulgular;
• Blefarit: Göz kapağında şişlik-kızarıklık-kabarcıklar: Bir veya birden fazla olabilir. Kabarcıklar gelişmeden evvel deride kaşıntı ve hassasiyet vardır. Kabarcıklar kolaylıkla patlar ve sızıntılı, kabuklu bir hal alırlar. Kabuklar kalktığında altta kırmızı bir deri görülür.
• Konjunktivit: gözlerde kızarma, akıntı
• Keratit: Kornea etkilendiğinde ağrı, ışık hassasiyeti, batma, yaşarma, görme seviyesinde azalma olur.
• Üveit: Gözde kızarıklık, ağrı, görme bulanıklığı
• Kulak önündeki lenf bezlerinde şişlik

Tanı koymak için standart göz muayenesi yeterlidir. Tanıyı kesinleştirmek için gözden sürüntü alınabilir.

KORNEA NAKLİ DAHİ GEREKEBİLİR

Tedavide hastalığın tipine ve seyrine göre antiviral damla-pomad, kortizonlu damlalar, antiviral haplar kullanılır. Korneadaki göz uçuğu hiç iz bırakmadan geçebileceği gibi, korneayı derinlemesine etkileyerek görmeyi kalıcı şekilde azaltabilir; kornea delinebilir veya nedbe dokusu gelişir. Bu durumlarda tedavi kornea nakli olmalıdır. Göz uçuğu için yapılan kornea naklinde başarı oranı %50-80 civarındadır. Ama yeni nakil edilen korneayı virüs tekrar enfekte edebilir.

VİRÜSÜN BULAŞMASINI ENGELLEMEK İÇİN:

- Bebekler, çocuklar ve diğer insanlar sık sık öpülmemelidir.
- Uçuklu insanın kullandığı bardak, çatal, havlu ve diğer kullanılmamalıdır.
- Uçuğa dokunulmamalı, dokunulursa eller çok iyi yıkanmalıdır.
- Bayanlar makyajlarını temizlerken enfekte bölgeye dokundurdukları malzeme ile başka yerlere özellikle gözlere dokunmamalıdır.
- Hem bulaşma hem de yaranın mikrop kapmaması için uçuğun kabukları ile oynanmamalıdır.
- Uçuğu aktive edecek stres, aşırı yorgunluk gibi durumlardan kaçınılmalıdır.
- Uçuk ön belirtileri oluşmuşken, virüslere karşı etkili (anti-viral) bir krem kullanmak faydalı olabilir